Παρασκευή πρωί, 17 Νοέμβρη 2023,

50 χρόνια μετά, στο αμφιθέατρο του 8ου Γενικού Λυκείου Τρικάλων, οι μαθητές και οι μαθήτριες περιμένουν την έναρξη της γιορτής. Στο βάζο κόκκινα γαρύφαλλα…Έναρξη της γιορτής …Προσευχή

Διαβάζουν οι μαθήτριες  Κρυσταλλία & Βικτώρια 

Ο Νοέμβρης έχει αποκτήσει για μας τους  Έλληνες ιδιαίτερη εθνική και συγκινησιακή φόρτιση. Να θυμηθούμε πρώτα ότι μέσα στη μαύρη γερμανική κατοχή οι Έλληνες βγήκαν στα βουνά για να πολεμήσουν για τη λευτεριά τους. ‘Ένα απ’ τα λαμπρά κατορθώματα της Ελληνικής Αντίστασης ήταν η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, στις 25 Νοέμβρη 1942. Αυτό, προκάλεσε σοβαρό πλήγμα στις κατοχικές δυνάμεις, σταμάτησε την τροφοδοσία των Γερμανών και καθυστέρησε τα επεκτατικά τους σχέδια. Βέβαια τα αντίποινα ήταν πολύ σκληρά για την Ελλάδα. Τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, η Κοκκινιά πλήρωσαν ακριβό φόρο αίματος, όμως «Της Λευτεριάς το παραμύθι με αίμα γράφεται»

Έναν άλλο Νοέμβρη, το Νοέμβρη του ΄73, έμελλε να γραφτεί άλλη μια ηρωική σελίδα της ιστορίας μας. Αλλά ας πάρουμε τα γεγονότα με τη σειρά: Το ξημέρωμα της  21ης Απριλίου, η Χούντα των Συνταγματαρχών, καταργεί την νόμιμη κυβέρνηση και καταλύει τις συνταγματικές ελευθερίες των Ελλήνων. Από τότε οι δικτάτορες χρησιμοποιούν κάθε μέσον για να εδραιώσουν την τυραννική τους εξουσία: έκτακτα μέτρα, πολιτικές διώξεις, συλλήψεις, φυλακίσεις, βασανιστήρια, εξορίες. 

Εφέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, το γεγονός που σηματοδότησε την αρχή του τέλους μιας από τις πιο σκληρές δικτατορίες στην Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Ένα κομμάτι της πρόσφατης ιστορίας μας… οι μνήμες είναι νωπές… η συγκίνηση περισσεύει … υπάρχουν πλήθος οπτικοακουστικών πηγών που ξετυλίγουν το νήμα της ιστορίας…οι νέοι της Ελλάδας ορθώνουν το ανάστημά τους στις δύσκολες στιγμές οι έφηβοι των αρχαίων χρόνων, οι Ιερολοχίτες του 1821, οι νέοι του Αλβανικού Μετώπου, οι νέοι του Πολυτεχνείου κι αν χρειαστεί οι νέοι… του 21ου αιώνα. Το Πολυτεχνείο και η 17η Νοέμβρη, αποτελούν σύμβολο των αγώνων ενάντια σε κάθε είδους καταπίεση, ενάντια στην κοινωνική αδικία, τον αυταρχισμό και τον φασισμό. Είναι η μνήμη μιας νέας γενιάς που αγωνίστηκε σθεναρά απέναντι στη χούντα και παραμένει μέχρι σήμερα ζωντανή, οδηγώντας και εμπνέοντας τη σύγχρονη νεολαία με τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας. 

Ακολουθεί το Βίντεο 1

Σ’ όλη τη διάρκεια της δικτατορίας, από τις αγωνιστικές και αντιστασιακές εκδηλώσεις, ξεχωρίζουν οι ανοιχτές προκλήσεις προς το καθεστώς απ’ τη φοιτητική νεολαία. Το 1973 βρίσκει το φοιτητικό κίνημα σε κρίσιμη καμπή. Οι φοιτητές από το Φλεβάρη ήδη, εντείνουν τον αγώνα τους, για να πιέσουν το καθεστώς να δεχτεί τα αιτήματά τους, μεταξύ των οποίων ήταν: ελεύθερες φοιτητικές εκλογές, καθιέρωση της δημοτικής, δωρεάν φοιτητικό φαγητό, αύξηση δαπανών για την Παιδεία. Τον Μάρτιο, έχουμε την κατάληψη της  Νομικής και στις αρχές Νοεμβρίου στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου  δημιουργούνται επεισόδια που λήγουν άδοξα, με συλλήψεις και διώξεις. 

Η Γιορτή συνεχίζεται με το Βίντεο 2 

Τετάρτη 14 Νοέμβρη

Ο αγώνας συνεχίζεται και φθάνουμε στην καρδιά των γεγονότων. Οι φοιτητικοί σύλλογοι συνεδριάζουν στο Πολυτεχνείο, και αποφασίζουν την κατάληψη του χώρου αυτού. Πέφτει το σύνθημα: « Απόψε, θα μείνουμε μέσα». Το βράδυ, πλήθος κόσμου μαζεύεται γύρω από το Πολυτεχνείο. Τότε ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα που θα γίνει θρυλικό και θα εκφράσει το νόημα της εξέγερσης: «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία».

Ακολουθεί το  τραγούδι από τη χορωδία «Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ» - στίχοι Οδυσσέας Ελύτης, Μουσική Μίκης Θεοδωράκης 

Πέμπτη 15 Νοέμβρη

Οι φοιτητές οργανώνονται. Τοποθετούν μεγάφωνα και καλούν το λαό σε αγώνα συμπαράστασης. Λειτουργεί ο πρώτος πολύγραφος. Χιλιάδες προκηρύξεις μοιράζονται στον κόσμο. Φοιτητές και σπουδαστές κραυγάζουν: «Ψωμί - Παιδεία - Ελευθερία», «Θάνατος στο φασισμό», «Κάτω η χούντα των συνταγματαρχών», «Λαέ, Λαέ ή τώρα ή ποτέ».

Ακολουθεί το Βίντεο 3        

Στους 1050 χιλιοκύκλους αρχίζει να εκπέμπει ο ραδιοφωνικός σταθμός του Πολυτεχνείου. Θαρραλέες φωνές συγκλονίζουν τους Αθηναίους και προκαλούν ρίγη συγκίνησης. Ο λαός τους ακούει και κατεβαίνει στους δρόμους. Το Πολυτεχνείο γίνεται σύμβολο της ελευθερίας και προπύργιο της Δημοκρατίας. Το βράδυ μαζεύονται χιλιάδες κόσμου. Παντού αντηχεί: «Απόψε πεθαίνει ο φασισμός».

Συνεχίζει η χορωδία με το τραγούδι «Ένα το χελιδόνι» στίχοι Οδυσσέας Ελύτης, Μουσική Μίκης Θεοδωράκης.

Ο Νίκος συνεχίζει με το ποίημα: «Κοίτα γύρω» του Γιάννη Κότσιρα και το ακροατήριο παρακολουθεί, συμμετέχει, χειροκροτεί …

…Πόσα ψέματα συνήθισες τη μέρα

   Πόσα πτώματα ξεβράστηκαν στην ξέρα

   Πόσα στόματα σιωπούν ενοχικά

   Κοίτα γύρω…

Παρασκευή 16 Νοέμβρη

Η Αθήνα παρουσιάζει εικόνα αναταραχής και αγωνιστικής έξαρσης. Η εξέγερση δεν είναι πια μόνο φοιτητική. Η χούντα τα χάνει, αλλά δεν παραδίνεται. Στηρίζεται στα τανκς, στην Ε.Σ.Α., στην Αστυνομία. Διατάζει το στρατό να πάρει θέσεις στην Αθήνα. Βρίσκεται πια με το δάχτυλο στη σκανδάλη. Προς το βράδυ, αρχίζουν οι πρώτες συμπλοκές. Η αστυνομία ρίχνει δακρυγόνα για να διαλύσει το πλήθος. Φωτιές, οδοφράγματα, γκλομπς, τραυματίες. Ο ραδιοσταθμός κάνει συνεχείς εκκλήσεις για φάρμακα και ιατρική βοήθεια. Η νύχτα γεμίζει φωνές, αίμα και φως.

Ξαφνικά, αντηχεί ανατριχιαστική η πληροφορία: « Έρχονται τα τανκς».  

Στις 2 παρά τέταρτο της καινούριας μέρας, της 17ης Νοέμβρη, φθάνουν έξω από το Πολυτεχνείο. Στις 3, ένα από τα άρματα της μάχης ορμά πάνω στη σιδερένια αυλόπορτα και την κομματιάζει. Μαζί, κομματιάζει και τρείς φοιτητές που παρέμειναν στα κάγκελα. Έπειτα υποχωρεί για να ανοίξει δρόμο στις δυνάμεις καταστολής. Οι παλλόμενες φωνές των 1050 χιλιοκύκλων δεν θα ακουστούν ποτέ πια. 

Ακολουθεί το Βίντεο 4 με…

…το ανελέητο κυνηγητό. Ο ακριβής αριθμός των νεκρών παραμένει άγνωστος. Τα πρώτα στοιχεία δίνουν 23 νεκρούς και 1020 τραυματίες. Σίγουρα όμως ήταν περισσότεροι, μια που τις επόμενες ώρες και μέρες παρατηρήθηκαν περίεργοι θάνατοι από καρδιά, περίεργες απαγωγές, περίεργες εξαφανίσεις και κάποιες δήθεν αυτοκτονίες. Ο απόηχος ήταν έντονος: Το Πολυτεχνείο δε νικήθηκε. 

Το Πολυτεχνείο ΖΕΙ

Η χορωδία τραγουδά ….«Λεβέντης εροβόλαγε» 

Σφαλούν τα μάτια κι οι καρδιές
Σφαλούν τα παραθύρια
Μετά χυμάει ο χάροντας καβάλα
Κι εκείνος χαμογέλαγε

Η Μάνια απαγγέλει: «Φοβάμαι» του Μανώλη Αναγνωστάκη 

Φοβάμαι τους ανθρώπους που εφτά χρόνια έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι….

Φοβάμαι τους ανθρώπους που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν

και τώρα σε λοιδορούν γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.

Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους. Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.

Τα παιδιά συμμετέχουν με τη σιωπή τους…με το χειροκρότημά τους ..με την ανάσα τους…

Το δικτατορικό καθεστώς συνεχίστηκε για 8 μήνες περίπου, δεδομένου ότι στις 25 Νοεμβρίου ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος ανετράπη και περιορίστηκε στο σπίτι του στο λαγονήσι και ανέλαβε ο Δημήτρης Ιωαννίδης, ένας από τους παλιούς συνεργάτες του δικτάτορα.

Οι αδέξιοι έως και προδοτικοί χειρισμοί του Ιωαννίδη και των συνεργατών του στο θέμα του κυπριακού, αλλά και η πρόθεσή τους να ανατρέψουν τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο οδήγησαν στην εθνική τραγωδία της Κύπρου στις 20 Ιουλίου του 1974 με την εισβολή των Τούρκων στο νησί και την κατάληψη του 37% του κυπριακού εδάφους από τις τουρκικές δυνάμεις κατοχής.

Με το Βίντεο 5 συνεχίζεται η παρουσίαση των γεγονότων μετά το Πολυτεχνείο

Η ανετοιμότητα και η πλημμελής θωράκιση της χώρας στον τομέα της άμυνας κατέδειξε την αποσύνθεση του κράτους σ’ όλους τους τομείς αλλά και την ανικανότητα των συνταγματαρχών να χειριστούν εθνικές κρίσεις και σοβαρές καταστάσεις. Σε σύσκεψη πολιτικών και στρατιωτικών που πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια αποφασίστηκε να παραδοθεί η εξουσία στους πολιτικούς. Έτσι κλήθηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στην Ελλάδα, ο οποίος έφθασε στη χώρα μας στις 24 Ιουλίου του 1974 για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της δημοκρατίας στην πατρίδα μας.

Το «Πολυτεχνείο» δεν τελείωσε τον Νοέμβρη του '73. Μένει ζωντανό στο νου και στην καρδιά όχι μόνο όσων το έζησαν αλλά όλης της νεολαίας και του λαού. Το Πολυτεχνείο έχει οράματα και ιδανικά. Διδάσκει τη θυσία γι' αυτά τα ιδανικά ενάντια στην αδιαφορία, την ηττοπάθεια, την υποταγή.

Στη συνέχεια μαθητές και μαθήτριες ο Αχιλλέας, η Αναστασία, ο Γιώργος, ο Θωμάς και ο Μιχάλης με το θεατρικό δρώμενο από απόσπασμα του θεατρικού έργου «Το καφενείον η Ελλάς», με την αφήγηση σχετικών αποσπασμάτων από την  Κατερίνα, την Ντορίσα,  την Ολυμπία, τον Κωνσταντίνο και τον Θανάση 

Videos και τραγούδια παρεμβάλλονται για να ομορφύνουν τη γιορτή, να συγκινήσουν, να θυμίσουν, να κάνουν τις καρδιές μας να χτυπήσουν δυνατά … οι περισσότεροι ενθυμούνται τις μέρες εκείνες, τις επετείους, τις πορείες … οι μνήμες νωπές… τα μάτια βουρκώνουν. Το κλείσιμο της γιορτής για την 50η Επέτειο του Πολυτεχνείου κλείνει με ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων (https://tvxs.gr/istoria/san-simera-istoria/aytoi-itan-oi-nekroi-toy-polytexneioy/ )

της εξέγερσης του Νοεμβρίου του 1973. 

Η διευθύντρια, Μαριάννα Αποστόλου… θυμάται τις στιγμές που μικρή εκείνη τη νύχτα άκουγε στο ραδιόφωνο … Σας μιλούν οι φοιτητές… Αδέλφια μας φαντάροι… Εδώ Πολυτεχνείο  και συγκινείται…δακρύζει … 

Αγαπητοί μαθητές/ριες να αγωνίζεστε για το δίκαιο, να είστε ενεργοί/ες και υπεύθυνοι/ες μαθητές/τριες… Αγαπητοί συνάδελφοι: Θάνο, Γιώργο και Τασούλα σας ευχαριστούμε θερμά … ήταν μια ωραία γιορτή. Με μνήμες νωπές, με συγκινήσεις … Και του χρόνου…

Ευχαριστούμε όλους/όλες τους συμμετέχοντες / συμμετέχουσες (εκπαιδευτικούς, γονείς, μαθητές /μαθήτριες). Όλοι/ες  όρθιοι/ες  σε στάση προσοχής…Εθνικός Ύμνος

Σε γνωρίζω από την κόψη … χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!